Atomlar yalnızca proton nötron ve elektronlardan meydana gelmez. Bilim insanları bu parçacıkları oluşturan en az 37 parçacığın varlığından söz ediyor. Bunlardan bazıları lepton-lar, kuarklar, fotonlar, bozonlar, gravitonlardır.

1.1 B – Elektronların Dizilişi

Protonların ve nötronların atomun merkezi olan çekirdekte, elektronların ise çekirdek etrafında belli enerji seviyelerinde (katmanlarda) dönerek hareket ettiklerini biliyoruz. Atom çekirdeğine en yakın olan elektronların enerjisi en düşük, çekirdekten en uzak olan elektronların enerjileri ise en yüksektir. Elektronlar, çekirdeğe en yakın katmandan başlayarak, en uzak katmana doğru yerleşir. Başka bir ifade ile elektronlar en düşük enerji seviyesinden en yüksek enerji seviyesine doğru yerleşir.
Birinci enerji seviyesi K katmanı
İkinci enerji seviyesi L katmanı
Üçüncü enerji seviyesi ise M katmanı olarak adlandırılır.
1. enerji seviyesinde en fazla 2 elektron,
2. enerji seviyesinde en fazla 8 elektron,
3. enerji seviyesinde en fazla 18 elektron bulunabilir.
Atomlardaki elektronların yerleşiminin gösterilmesine elektron dizilişi denir.
Oktet kuralına göre birinci katman hariç atomların en dış enerji seviyelerinde en fazla sekiz elektron bulunur. Bu nedenle ilk yirmi atomun elektron dizilişi birinci enerji seviyesinde 2, ikinci enerji seviyesinde 8, üçüncü enerji seviyesinde 8 elektron olacak biçimdedir.

1.1 C – Atomların Kimliği
Atom numarası ve kütle numarası
Atom numarası = proton sayısı
Proton sayısı = Elektron sayısı
Kütle numarası
Kütle numarası
Nükleon sayısı
Kütle numarası =Atomdaki proton sayısı + atomdaki nötron sayısı
Kütle numarası – Atom numarası = Nötron sayısı

Atom ve kütle numaralarının kısaltılması
Sodyum atomuna bakınca 11 protonu olduğunu göreceksiniz. Sadece sodyum atomlarının 11 protonu vardır. Diğer atomların tümünün de kendine özgü proton sayısı vardır. Bir atomun kimliğini belirten en temel öğesi protondur. Atomların kimliklerini proton sayılarına bakarak tespit edebiliriz. Bir atomdaki proton sayısına atom numarası denir. Böylece sodyumun atom numarası 11′dir deriz. Nötr atomların proton sayıları elektron sayılarına eşit olduklarından dolayı yük bakımından nötrdür. Atomdaki elektronların kütlesi yok denecek kadar küçüktür. Atomun kütlesini, çekirdeğinde bulunan protonlar ve nötronlar belirler. Bir atomdaki proton ve nötronların toplam kütlesine denir.
Bir sodyum atomunun 11 protonu ve 12 nötronu vardır, kütle numarası 23′tür.
Atom numarası yalnızca proton sayısı olduğuna göre;
Sodyum atomunun nötron sayısı = (23 -11) =12 dir.

1.1 D – Aynı Elementin Atomlarındaki Farklılık
Bir elementin tüm atomları her zaman aynı olmayabilir. Aynı olmamaları çekirdekte bulunan nötron sayılarının farklı olmasındandır. Proton sayıları aynı nötron sayıları farklı, bunun sonucunda kütle numaraları farklı olan atomlara izotop atomlar denir.
Soluk aldığımız havadaki tüm oksijen atomlarının çekirdeğinde 8 proton vardır. Atomlar nötr olduklarından 8 tane de elektronları vardır. Soluduğumuz oksijenin büyük bir bölümünde 8 nötron vardır. Oksijenin böylece kütle numarası (8+8 =16) 16 olarak bulunur. Soluduğumuz oksijenin az bir miktarı ise 9 nötrona sahiptir. Bu oksijen atomlarının kütle numarası ise (8+9=17) 17′dir. O ve O oksijenin izotoplarıdır deriz. Oksijenin üçüncü izotopu ise çok az miktarda bulunan O’dir. Bu izotoplara, oksijen-16, oksijen-17 ve oksijen-18 de denilebilir.
Hemen hemen bütün elementlerin izotopu vardır. Oksijen, karbon gibi çoğu elementin izotopları doğada bulunur. Bazı izotoplar ise özel olarak laboratuvarlarda oluşturulur. İzotopların çoğunluğu ışınlar yayarak başka izotoplara dönüşür. Söz konusu ışınlar canlılar için zararlıdır. Ancak ışınların etkinliği azaltılarak tıp alanında kullanılır. Örneğin; kripton-81 izotopu akciğerleri kontrol etmede kullanılır. Bu amaçla kripton-81 izotopunun bir bölümü akciğerlere solunarak alınır. Akciğerlerin iyi çalışmayan bölgelerine bu izotop ulaşmaz. O bölgeler ekranda siyah olarak görülür. Kobalt-60 izotopuysa kanser tedavisinde kullanılır.